Vòng luẩn quẩn duyên nợ nghiệp phóng sanh!

        Theo Phật pháp, tất cả các loài hữu tình chúng sinh cũng đều có đầy đủ Phật tánh. Tách ra khỏi lý thuyết đạo, từ ngữ chúng sinh không để chỉ riêng loài người mà bao gồm tất cả mọi loài sinh vật có cảm giác.

Khoa học hiện đại cũng đã xác nhận những linh tính tương đồng khiến mối liên quan giữa người và loài vật càng gần gũi. Nghĩa là các sinh vật không vô cảm. Chúng cũng đủ các hỉ, nộ, ái, ố như người, có khác chăng là ở cách biểu lộ.

                                            Chim cũng đủ các hỉ, nộ, ái, ố như người.

1. Chữ nợ trong nghiệp phóng sanh:

Lẽ ra ý nghĩa phóng sinh phải đi kèm với việc không sát sinh vì đó là hai khía cạnh của tín lý nhà Phật. Có điều chuyện cấm sát sinh, một hình thức bảo toàn mạng sống loài vật thì ít người giữ trong khi các tín đồ lại “thích” phóng sinh. Cũng chỉ vì nhiều lẽ “lễ nghĩa” đời thường như thế nên mới sinh ra nhiều cái nợ.

Chuyện bi như chim, cá đuối sức, thậm chí lăn ra chết trước khi được phóng sinh sau thời gian chờ đợi dằng dặc đảnh lễ đã được đề cập nhiều, gây bức xúc công luận trên các diễn đàn mạng. Chuyện hài cảnh lớp “con buôn” tranh nhau vớt lại cá phóng sinh để kiếm lời lại là một góc kịch khác thêm gia vị cho đề tài báo chí. Cười ra nước mắt nữa là những đàn chim hay bồ câu được dùng chất gây nghiện hoặc được huấn luyện đặc biệt chẳng kém các bầy chim mà nhà văn Toan Ánh tả trong “Phong lưu đồng ruộng”. Nghĩa là chúng được bán đi và biết đường bay trở về nhà chủ sau khi được phóng sinh để “đồng vốn” xoay vòng tốt.

Trong các loài thú được phóng sinh, cá, rùa thường may mắn hơn giống lông vũ. Bầu trời với khoảng không quá rộng là một thách thức cho lũ chim yếu ớt vì bị giam hãm gò bó lâu giờ trong tình trạng thiếu chăm sóc. Cá chỉ được phóng sinh ngay nơi có nước thế nhưng chính chúng lại là tác nhân gây cái nợ cho vệ sinh xã hội. Rác thải từ các bao ni-lông đựng cá dọc các cây cầu chắc chắn không thể là sắc màu đẹp trong bức tranh lễ hội.

                                         Hình ảnh đáng thương của những con chim xấu số .

Theo “mốt”, thói quen hay phô trương tiền bạc trong chuyện phóng sinh mà vô tư với ý nghĩa hóa duyên tiềm ẩn là khách hành hương đã nợ các sinh vật một sự giải thoát thật, nợ cả chính mình và đồng loại một bài học chưa thuộc về lòng từ tâm. Việt Nam quanh năm lễ rằm, lệ phóng sinh cũng diễn ra đủ bốn mùa, sẽ có bao nhiêu con vật được phóng sinh thực sự khi thiên định và nhân định đang đặt chúng vào cái vòng luẩn quẩn phóng-sát sinh.

2. Nợ đã thành duyên trong tục phóng sanh:

Trong vô số các hành khách đến với lễ hội ba miền hằng năm không phải chỉ toàn những người đi chùa theo quán tính bầy đàn, vô tâm thực hiện tục phóng sinh mang lại những cái nợ như kể trên. Vẫn còn rất nhiêu cái tâm thấm nhuần ý nghĩa tốt đẹp của lề thói này và biết cách thực hiện cái tâm ấy để lệ phóng sinh xứng đáng được duy trì. Theo họ, không phải phóng sinh chỉ có một hình thức là sắm sửa “vật” đến tận cảnh chùa mà thả. Những ngày đầu năm đôi khi vẫn diễn ra cảnh các cô cậu học sinh vào công viên thấy bán chim mua thả tại chỗ. Người vợ đi chợ sớm thành kính mua cặp chép vàng mang về để chồng thả xuống khoảnh ao cạnh nhà. Lũ trẻ làng biết tục vẫn tìm được nhiều kiểu phóng sinh bằng cách giúp con cua, chú ốc bò lạc giữa lộ trở về làn nước cạn đồng ruộng.

                                         Thả cá phóng sanh- hành động ý nghĩa với những con người có tâm.

Đâu thiếu những người chọn cách phóng sinh bằng lối không sát sinh. Họ ăn chay để thể hiện cái duyên nhân quả, giải thoát cho vật và cho chính mình. Thật ra từ cổ chí kim con người giết mổ loài vật để làm lương thực đâu lắm đắn đo. Chỉ chuyện phóng sinh mới thành tiền đề cho những quan điểm trái chiều, bởi đằng sau hành động đó còn tâm duyên của mỗi người khi thực hiện trong các tình huống ứng biến khác nhau. Người ta có thể chạnh lòng nghe chuyện cậu bé đi bắt ốc phóng sinh để kiếm tiền trang trải học phí nhưng cũng bất mãn trước cảnh chim chết được vứt xuống nền điện chùa cho chó tha trước mặt bàn dân thiên hạ. Những cánh chim được phóng sinh trong địa điểm vui xuân ở Đà Lạt đầu năm là những cảnh đẹp đầy ấm áp. Ai đến tham quan hồ chứa đàn cá phóng sinh độc nhất trên núi Cấm hẳn sẽ thấy lòng tịnh lại. Nhờ những nét đẹp ấy mà người người còn kỳ vọng lễ hội mùa ở quê nhà sẽ không mất hẳn thứ lệ tục vốn mang nhiều duyên nợ tâm linh như phóng sinh.